Trosolwg
Mae dylunio gwasanaethau hygyrch, cynhwysol a chynaliadwy yn helpu i greu gwasanaethau cyhoeddus tecach, mwy effeithiol a chydnerth.
Rhaid i wasanaethau cyhoeddus yng Nghymru gydymffurfio â:
Deall gwasanaethau hygyrch a chynhwysol
Mae gwasanaethau hygyrch a chynhwysol yn gweithio i bawb, gan gynnwys:
- pobl anabl
- pobl hŷn
- pobl mewn sefyllfaoedd agored i niwed
- pobl nad Cymraeg na Saesneg yw eu hiaith gyntaf
Mae cynllunio ar eu cyfer yn helpu i:
- waredu rhwystrau i fynediad a defnydd
- gwella canlyniadau i bob defnyddiwr
- bodloni gofynion cyfreithiol
- creu ymddiriedaeth a hyder mewn gwasanaethau cyhoeddus
Mae hygyrchedd yn golygu y gall pobl ddefnyddio'ch gwasanaeth ni waeth beth yw eu hanghenion, eu galluoedd neu'r dechnoleg maen nhw'n ei defnyddio. Mae hyn yn cynnwys pobl sydd â:
- namau gweledol, clyw, motor neu wybyddol
- anableddau dros dro neu sefyllfaol
- gwahanol ddyfeisiau, porwyr neu dechnolegau cynorthwyol
Nid yw hygyrchedd yn ymwneud â'r dechnoleg yn unig, mae hefyd yn ymwneud a chynnwys clir, teithiau syml a rhyngweithiadau y gellir eu defnyddio.
Mae cynhwysiant yn golygu cydnabod a pharchu amrywiaeth, gan gynnwys:
- gwahaniaethau ieithyddol a llythrennedd
- hunaniaethau diwylliannol
- ffactorau economaidd-gymdeithasol ac allgau digidol
Er y gall gwasanaeth fod yn dechnegol hygyrch gall barhau i greu ymdeimlad o eithrio. Mae dylunio cynhwysol yn helpu pawb i deimlo bod y gwasanaeth ar eu cyfer.
Cost gwasanaethau anhygyrch
Mae gwasanaethau anhygyrch yn creu gwaith ychwanegol a chanlyniadau gwaeth. Gall defnyddwyr:
- ffonio llinell gymorth i gael cymorth gyda thasgau sylfaenol
- cael gwared ar wasanaeth yn gyfan gwbl
- derbyn cefnogaeth neu ganlyniadau gwael
Mae hyn yn creu gwaith ychwanegol i ddarparwr y gwasanaeth.
Model cymdeithasol anabledd
Mae sefydliadau cyhoeddus yng Nghymru yn dilyn egwyddorion y model cymdeithasol o anabledd. Dywed bod pobl yn cael eu hanalluogi gan rwystrau mewn cymdeithas, nid gan eu namau.
Gall rhwystrau fod yn gorfforol, yn ddigidol neu'n agweddol. Mae eu dileu yn rhoi mwy o annibyniaeth, dewis a rheolaeth i bobl.
Dysgu mwy am fodel cymdeithasol anabledd Scope (Saesneg yn unig)
Gwasanaethau cynaliadwy
Rhaid i wasanaethau cyhoeddus yng Nghymru ystyried effaith hirdymor ac atal i gydymffurfio â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Dyma beth yw gwasanaethau cynaliadwy:
- yn addas ac yn hirhoedlog
- yn ymwybodol o adnoddau ac yn wastraff isel
- cefnogi lles nawr ac yn y dyfodol
- cydweithredu ar draws sectorau, sefydliadau a chymunedau
Mae cynaliadwyedd yn golygu meddwl yn gymdeithasol, yn economaidd, yn ddiwylliannol ac yn amgylcheddol.
Dylunio i bawb
Dylunio ar gyfer hygyrchedd, cynhwysiant a chynaliadwyedd o'r dechrau. Dyma rai pethau y gallwch eu gwneud:
- dilyn safonau fel WCAG 2.2 (Saesneg yn unig) a Safonau hygyrchedd Llywodraeth Cymru (LLYW.CYMRU)
- dylunio teithiau hyblyg a chynnig opsiynau digidol, dros y ffôn ac wyneb yn wyneb
- ysgrifennu mewn iaith glir a rhoi trefn glir ar gynnwys
- ychwanegu capsiynau, trawsgrifiadau, testun alt a fformatau hygyrch
- ymchwilio a phrofi gyda defnyddwyr a chymunedau go iawn ac amrywiol
- hyfforddi eich tîm a defnyddio offer hygyrchedd yn rheolaidd
- gweithio gydag arbenigwyr ac archwilio'ch gwasanaeth wrth iddo esblygu
Cynnwys cysylltiedig
Dyma adnoddau sydd ar gael yn Gymraeg:
- Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (LLYW.CYMRU)
- Adeiladu gwasanaethau cynhwysol a hygyrch
- Bydd blaenoriaethu hygyrchedd yn sicrhau dyfodol digidol mwy disglair
- Adeiladu Cymru ddigidol hygyrch - fy myfyrdodau ar ein cynhadledd Mynediad i Bawb
- Deall heriau hygyrchedd o fewn gwasanaethau cyhoeddus Cymru
- Safonau hygyrchedd ar gyfer llyw.cymru (LLYW.CYMRU)
Dyma adnoddau allanol sydd ddim ond ar gael yn Saesneg: