Gwella gwasanaethau niwrowahanol i blant yng Nghymru

Ym mis Rhagfyr 2023, roedd 16,812 o blant a phobl ifanc yng Nghymru yn aros am asesiad niwroddatblygiadol ADHD neu awtistiaeth. Erbyn mis Mehefin 2023, roedd dros ddwy ran o dair (67.4%) wedi bod yn aros mwy na 26 wythnos.   

Yn ystod y blynyddoedd diwethaf bu cynnydd mawr yn y galw am asesiadau niwroddatblygiadol, a rhagwelir y bydd hyn yn parhau i gynyddu yn y blynyddoedd i ddod.   

Ym mis Chwefror 2025, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru £13.7 miliwn i drawsnewid gwasanaethau a lleihau amseroedd aros ar gyfer ADHD ac awtistiaeth.  

Rydym wedi bod yn gweithio gyda thîm Niwrowahanol ac Anableddau Dysgu Llywodraeth Cymru i archwilio sut y gall offer digidol leddfu'r pwysau ar y gweithwyr proffesiynol sy'n ymwneud ag asesiadau, gan ei gwneud hi'n haws iddynt wneud eu gwaith yn effeithiol, tra hefyd yn gwella'r profiad i deuluoedd ac unigolion ar y rhestr aros.   

Gan weithio gyda thîm niwrowhanol Llywodraeth Cymru, fe wnaethom gynnal ymchwil gynhwysfawr i weld sut y gallwn wella'r broses atgyfeirio ac asesiad niwrowahaniaeth, gan gyfweld â 30 o gyfranogwyr ar draws tri grŵp defnyddwyr allweddol: gweithwyr proffesiynol, rhieni/gwarcheidwaid, ac oedolion niwrowahanol o bob rhanbarth o Gymru, gan gynnwys siaradwyr Cymraeg.

Datgelodd ein canfyddiadau heriau sylweddol gan gynnwys galw cynyddol am wasanaethau, tagfeydd arbenigol, anawsterau wrth gael mynediad at wybodaeth, a beichiau gweinyddol llethol i weithwyr proffesiynol. Fe wnaethon ni nodi sawl ateb digidol posibl, yn enwedig cynnyrch casglu gwybodaeth ddigidol a allai symleiddio prosesau i ddefnyddwyr a gweithwyr proffesiynol. Gwnaethom gynnal gwerthusiad o gynhyrchion marchnad presennol yn erbyn meini prawf yn seiliedig ar Safon Gwasanaeth Digidol Cymru, gan nodi anghenion defnyddwyr, gofynion busnes, arferion gorau UX, ac ystyriaethau niwrowahanol i benderfynu ar y llwybr mwyaf effeithiol wrth symud ymlaen.

Darllen mwy.

Er i ni ystyried cynnyrch casglu gwybodaeth ddigidol fel ateb i ddechrau, fe wnaethon ni gydnabod yr angen i ddeall y daith gwasanaeth llawn cyn gwneud hynny.  

Drwy gyfweliadau, gweithdai ac ymweliadau safle gydag arweinwyr clinigol, therapyddion, staff gweinyddol a rheolwyr gweithredol ar draws pedwar bwrdd iechyd, fe wnaethom fapio'r llwybr cyfan o atgyfeirio i gymorth ôl-ddiagnostig. Fe wnaethon ni ddatgelu system sydd dan straen sylweddol lle mae gweithwyr proffesiynol ymroddedig yn dibynnu ar atebion dros dro, nodiadau ysgrifenedig â llaw, a thaenlenni personol i wneud iawn am systemau digidol annigonol.  

Daeth mewnwelediadau allweddol i’r amlwg: mae gweithredu technoleg yn gofyn am ddealltwriaeth ddofn o’r system; mae staff dan bwysau; ac mae galluoedd cyflenwyr yn amrywio’n sylweddol. Yn bwysicaf oll, profodd mapio'r llwybr gwasanaeth llawn ei hun yn drawsnewidiol drwy ddatgelu heriau a chyfleoedd cudd ar gyfer gwelliant cydlynol.  

Rydym nawr yn symud ymlaen i'r cyfnod Beta i weithredu atebion ymarferol ar gyfer gwasanaethau niwrowhanol ledled Cymru. 

Darllen mwy.

Gan weithio gyda Llywodraeth Cymru a nifer o Fyrddau Iechyd, mae ein dull deuol yn canolbwyntio ar archwilio offer digidol newydd, gan gynnwys technoleg ysgrifennu deallusrwydd artiffisial i leihau baich gweinyddol ac adennill amser clinigol, tra hefyd yn gwella systemau presennol trwy well ffurfweddiad a llif gwaith symlach.  

Yn hytrach na chreu systemau cwbl newydd, rydym yn targedu pwyntiau pryder penodol lle gall gwelliannau wneud gwahaniaethau ystyrlon. 

Darllen mwy.