Yn ddiweddar, rydym wedi cefnogi Llywodraeth Cymru i archwilio cynhyrchion digidol i helpu i wneud atgyfeirio ac asesu'r niwrowahaniaeth yn fwy effeithiol.

Gwnaethom ddatblygu set o feini prawf i werthuso'r cynhyrchion digidol hyn ac roedd Safon Gwasanaeth Digidol Cymru yn chwarae rhan hanfodol yn ein proses.  

Cefndir

Yn gynnar yn 2024, cynhaliodd CDPS, mewn partneriaeth â thîm niwrowahaniaeth  ac anableddau dysgu Llywodraeth Cymru, ymchwil i archwilio ffyrdd o ddarparu mynediad cyflymach a haws at adnoddau a chymorth i'r rhai sy'n aros am atgyfeiriadau neu asesiadau niwrowahaniaeth.

Roedd yr ymchwil - oedd yn cynnwys gweithwyr proffesiynol a defnyddwyr gwasanaeth - hefyd yn anelu at wella effeithiolrwydd y prosesau sy'n gysylltiedig â darparu a chasglu gwybodaeth i gefnogi'r gwasanaethau hyn. 


Un o'r argymhellion oedd dylunio a phrofi cynnyrch casglu gwybodaeth ddigidol: offeryn digidol canolog a ddyluniwyd i symleiddio casglu gwybodaeth, gan fynd i'r afael ag aneffeithlonrwydd cyfredol a phrosesau llafurus. Gobeithio y bydd y cynnyrch hwn o fudd i ddefnyddwyr a gweithwyr proffesiynol trwy alluogi casglu a lledaenu gwybodaeth yn fwy effeithlon. 

Trosolwg

Yn dilyn y darganfyddiad, mae CDPS newydd orffen cyfnod o waith yn archwilio ac asesu cynhyrchion casglu gwybodaeth ddigidol sy'n bodoli eisoes ac yn gwerthuso eu haddasrwydd i'w defnyddio yn y broses atgyfeirio niwrowahaniaeth.

Yn allweddol i'r darn hwn o waith oedd datblygu proses drefnus - ond hyblyg - y gallem ei dilyn. Y dull a ddefnyddiwyd gennym oedd sefydlu cyfres o feini prawf gwerthuso, wedi'u tynnu o gategorïau allweddol, sy'n cadw at Safon Gwasanaeth Digidol Cymru: 

  • Anghenion defnyddwyr: Pa mor dda yr oedd yr offer yn diwallu anghenion penodol defnyddwyr, yn seiliedig ar y mewnwelediadau a gasglwyd yn yr adroddiad darganfod.  
  • Anghenion sefydliadol: Pa mor dda yr oedd yr offer yn bodloni'r gofynion a amlinellwyd gan y sefydliad sy'n comisiynu, cydlynu a/neu ddarparu'r gwasanaeth. Yn y darn hwn o waith, gwnaethom ganolbwyntio ar anghenion sefydliadol Llywodraeth Cymru. Yn dibynnu ar y prosiect a'i gyfnod, gallai hyn olygu deall anghenion sawl sefydliad. Buom yn gweithio gyda thîm Llywodraeth Cymru i dorri'r gofynion hyn yn feini prawf 'hanfodol' a 'dymunol'. Roedd hyn yn ddefnyddiol i wneud cymhariaeth fwy ystyrlon, ac rydym yn rhagweld y bydd cytuno ar feini prawf 'hanfodol' a 'dymunol' yn hanfodol pan fydd nifer o sefydliadau'n cymryd rhan.  
  • Profiad Defnyddiwr (UX): Pa mor dda y mae'r offer yn cadw at egwyddorion derbyniol, defnyddioldeb a dylunio sythweledol a dderbynnir yn eang. 
  • Ystyriaethau dylunio niwrowahaniaeth: Pa mor dda y cafodd yr offer eu cynllunio gydag anghenion a hoffterau cynulleidfaoedd niwroamrywiaeth, gan sicrhau cynwysoldeb a mynediad teg. Er y gallai'r meini prawf hyn ymddangos yn benodol i gyd-destun y prosiect hwn, mae 'sicrhau bod pawb yn gallu defnyddio'r gwasanaeth' yn egwyddor allweddol yn Safon Gwasanaeth Digidol Cymru. Er enghraifft, wrth ddylunio ar gyfer pobl niwroamrywiaeth, mae'n bwysig ystyried anghenion gwybyddol a synhwyraidd amrywiol. Wrth adolygu cynhyrchion, roeddem yn chwilio am bethau fel llywio syml, osgoi cynlluniau anniben a'r defnydd o iaith glir gan sicrhau bod y cynhyrchion hynny mor hawdd i'w defnyddio â phosibl 
  • Canlyniadau targed gwasanaeth: Sicrhau bod gan y cynhyrchion y potensial i gefnogi'r canlyniadau a ddymunir i bobl yng Nghymru, gan gynnwys effeithlonrwydd, dibynadwyedd a rhwyddineb eu defnyddio. Mae gosod canlyniadau targed ar gyfer y gwasanaeth yn bwysig i'w gwneud hyd yn oed ar gamau cynnar archwilio gan y gallant fod yn nodau arweiniol clir i gadw'r tîm a'r prosiect i gyd-fynd. 

Ar ôl i ni gwblhau'r categorïau, fe wnaethom ddatblygu matrics gwerthuso i strwythuro ein dadansoddiad, gan chwalu pob categori yn feini prawf mesuradwy penodol. Aseswyd pob cynnyrch presennol yn erbyn y meini prawf hyn, a oedd yn golygu y gallem gymharu cynhyrchion a nodi'r atebion mwyaf addas ar gyfer y broses atgyfeirio niwrowahaniaeth. 

Yr hyn yr ydym wedi'i ddysgu o'r broses 

  • Roedd dau ohonom yn gweithio gyda'n gilydd ar y gwerthusiad, yn aml yn adolygu'r un cynnyrch o wahanol onglau. Roedd hyn yn golygu ein bod yn gorchuddio cymaint o dir â phosibl, tra hefyd yn llenwi bylchau y gallai'r llall fod wedi'u colli. 
  • Roedd gweithio fel pâr hefyd yn golygu ein bod nid yn unig yn dysgu o ddulliau ein gilydd, ond fe wnaethon ni herio ein gilydd ar hyd y ffordd hefyd! 
  • Roedd yn anodd asesu rhai pethau pan nad oedd gennym fynediad i ben cefn y platfformau cynnyrch. Fodd bynnag, nid yw hyn i fod yn "berffaith", ac mae'r adroddiad yn arf i gynorthwyo trafodaeth a helpu'r tîm yn Llywodraeth Cymru i wneud penderfyniadau gwybodus. 
  • Gwelsom ei bod yn ddefnyddiol iawn mapio taith y defnyddiwr trwy'r broses gyfeirio. Roedd hyn yn sicrhau bod meini prawf yn ymwneud â phob cymal a phob sianel. 
  • Roedd y broses a'r offer a ddatblygwyd gennym yn ystod y prosiect yn werthfawr o ran sicrhau bod ein gwerthusiadau yn deg, trylwyr ac yn cyd-fynd â Safon Gwasanaeth Digidol Cymru. 
  • Trwy ddylunio'r gwerthusiad yn erbyn set o gategorïau, rhannu'r rhain yn feini prawf unigol, mesuradwy a chynllunio i fatrics gwerthuso, rydym yn sefydlu ein hunain ar gyfer dull trefnus a chynhwysfawr o ymdrin â'r gwerthusiad. 

Rydym yn gyffrous am y potensial ar gyfer y fframwaith hwn ac yn credu y gall y categorïau hyn, gyda'r Safon Gwasanaeth Digidol fel asgwrn cefn, fod yn offeryn defnyddiol i helpu i werthuso cynhyrchion ac offer digidol eraill.  

Os hoffech gael copi o'n matrics gwerthuso, neu os hoffech gael gwybod mwy am Safon Gwasanaeth Digidol Cymru, cysylltwch â'n Pennaeth Safonau, Jemima Monteith-Thomas drwy e-bostio jemima.monteith-thomas@digitalpublicservices.gov.wales