Edrych yn ôl: adolygiad blwyddyn CDPS 2021/22

Mae gweithio ystwyth – symud ymlaen mewn camau bach, gan brofi’n gyson – yn hanfodol i CDPS. Yn ein blwyddyn gyntaf o weithredu, mae partneriaethau CDPS unigol wedi bod yn bennaf yng nghamau cyntaf ac ail Ystwyth: darganfod ac alpha. Gan weithio mewn partneriaeth â sefydliadau eraill yn y sector cyhoeddus, rydym wedi gwneud ymchwil ddwys gyda defnyddwyr gwasanaethau cyhoeddus o iechyd i ddiogelu’r amgylchedd a chwaraeon cymunedol. Mae’r ymchwil honno wedi arwain at gronfa o wybodaeth am ddefnyddwyr y gallwn ei defnyddio i helpu i adeiladu gwasanaethau digidol yn seiliedig ar anghenion gwirioneddol, amlwg pobl.

Mae darganfyddiad gofal iechyd sylfaenol CDPS, a wnaed gyda Gwasanaethau Digidol i Gleifion a’r Cyhoedd (DSPP), wedi cynnwys oriau lawer o gyfweliadau gyda meddygon teulu, staff practis a thrigolion Cymru. Wedi’i gwblhau’n ddiweddar, mae wedi rhoi darlun manwl iawn o brofiadau darparwyr a chleifion. Gan ddefnyddio’r canlyniadau darganfod, mae CDPS wedi rhannu tystiolaeth o ddatganiadau am wasanaethau gofal sylfaenol sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr er mwyn i DSPP ystyried gweithredu arnynt.

Roedd y gwasanaeth cyntaf y gweithiodd CDPS arno, Mynediad at ofal cymdeithasol i oedolion, yn bartneriaeth gyda 3 awdurdod lleol i wella cyfathrebu â defnyddwyr gofal cymdeithasol. Dangosodd ymchwil fod angen mwy o wybodaeth bersonol ar dderbynwyr gofal cymdeithasol, gan gynnwys am ba hyd y byddai’n rhaid iddynt aros am gymorth. Gweithiodd y tîm CDPS ar y gwasanaeth gyda chynghorau i ddod â negeseuon testun defnyddwyr yn unol â chyfathrebu modern wedi’i deilwra gan fanciau ac ysbytai, er enghraifft. Mae cyngor Castell-nedd Port Talbot bellach wedi gallu cymryd y gwasanaeth ‘Olrhain fy nghais’ yn fewnol.

Mae’r darganfyddiad gwastraff peryglus wedi bod yn gyfle i adeiladu gwasanaeth digidol sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr, ar egwyddorion Ystwyth, gyda Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC). Ymchwiliodd y tîm darganfod ar y cyd i anghenion defnyddwyr trin gwastraff peryglus drwy siarad ag arbenigwyr CNC a’r diwydiant trin gwastraff. Mae’r tîm bellach yn profi prototeipiau o wasanaeth o’r dechrau i’r diwedd a fwriedir i wneud triniaeth yn fwy effeithlon ac i helpu mwy o bobl i ddilyn y gyfraith.

Roedd darganfyddiad canolfannau sector cyhoeddus CDPS, a wnaed i Llywodraeth Cymru, yn mynd i’r afael ag angen mawr o’r pandemig. Yr angen oedd dod o hyd i weithle arall – ‘hwb’ – ar gyfer pobl na allent weithio o’r swyddfa mwyach ond a oedd hefyd yn ei chael yn anodd gweithio gartref. Gwnaeth CDPS ymchwil i’r rhesymau dros yr angen hwn gyda gweithwyr amrywiol gan gynnwys siaradwyr Cymraeg, pobl anabl a phobl ag anghenion iechyd meddwl. Mae’r ymchwil honno’n ategu’r argymhellion y mae CDPS bellach wedi’u gwneud i Llywodraeth Cymru ynghylch dewis darparwr archebu hwb ar-lein.

Daeth darganfyddiad Chwaraeon Cymru o’r angen i wneud grantiau chwaraeon cymunedol yn fwy hygyrch. Dangosodd ymchwil fod proses ymgeisio am grant Chwaraeon Cymru yn rhy gymhleth ac yn defnyddio iaith ffurfiol a oedd yn atal pobl. (Dywedodd un defnyddiwr: “Dydi hwn ddim i fi. Does gen i ddim gradd.”) Yn ystod cam alpha datblygiad Ystwyth, profodd y tîm brototeipiau o wasanaeth newydd. Mae’r modelau gwasanaeth hyn yn defnyddio iaith syml y mae mwy o ddefnyddwyr yn ei deall ac yn symleiddio cynnwys i roi’r wybodaeth sydd ei hangen ar ymgeiswyr ar bob cam yn unig. Bydd gwasanaeth mwy cynhwysol yn agor cyllid chwaraeon i bawb sy’n gymwys, gan hefyd leihau costau gweinyddol Chwaraeon Cymru.

Mae CDPS hefyd yn gweithio gydag Awdurdod Cyllid Cymru (WRA) ar brawf o gysyniad data tir ac eiddo. Mae tîm cyfunol CDPS-WRA wedi bod yn ymchwilio i sut y gallai l lwyfan data gefnogi trethi tir tecach, amrywiol yn ddaearyddol (ac o bosibl yn tyfu i fod yn ffynhonnell ddata ar gyfer y sector cyhoeddus ehangach yng Nghymru). Mae Awdurdod Cyllid Cymru am ddod yn sefydliad cwbl ddigidol, ac mae’r prototeip trethiant hwn yn gam mawr tuag at y nod hwnnw.

Mae CDPS, o’r diwedd, wedi gallu cefnogi sefydliadau eraill sy’n wynebu amgylchiadau brys yn 2021-22. Helpodd ein harbenigwyr digidol i leihau’r effaith ar ddysgu plant o ddigwyddiad hidlo gwe mewn ysgolion a oedd yn cynnwys rhwydwaith Cydgasglu Band Eang Sector Cyhoeddus Cymru. Mae darganfyddiad bellach yn edrych ar sut y gallai gwasanaeth hidlo gwe yn y dyfodol ddiwallu anghenion ysgolion a dysgwyr.