Sut i wneud gwahaniaeth ar Ddiwrnod y Ddaear

Mae Diwrnod y Ddaear yn cael ei gynnal ar 22 Ebrill bob blwyddyn a'i nod yw codi ymwybyddiaeth o gynaliadwyedd amgylcheddol ledled y byd. Rydym wedi bod yn ceisio codi ymwybyddiaeth o'r rôl y mae digidol yn ei chwarae mewn cynaliadwyedd gan fod blwyddyn ar ôl tan ddiwedd ail gyllideb carbon Llywodraeth Cymru.  

Fel gweithwyr cyfathrebu proffesiynol, beth allwn ni fod yn ei wneud i gyfrannu at dargedau sero net? 

Yn ddiweddar, croesawodd ein cymuned ymarfer Cyfathrebu Digidol yr arbenigwr cynaliadwyedd digidol, Marketa Benisek o Wholegrain Digital, i rannu ei mewnwelediadau ar y pwnc. 

Dyma fy sylwadau ar yr hyn a rannodd hi: 

Llygredd digidol – problem anweledig? 

Pan fyddaf yn meddwl am lygredd, rwy'n meddwl ar unwaith am dympiau sbwriel, plastig yn y cefnfor a mwg yn yr awyr. Amlygodd Marketa nad ydym yn gweld bod digidol yn llygru oherwydd yr iaith a ddefnyddir i'w ddisgrifio. Mae termau fel y cwmwl, rhithwir a di-wifr yn gwneud iddo deimlo'n an-gorfforol iawn. Ond mae popeth rydyn ni'n ei wneud yn cael effaith go iawn:  

Data = trydan = CO2 

Po fwyaf o ddata sydd ei angen arnom i drosglwyddo, y mwyaf o ynni sydd ei angen sy'n arwain at fwy o allyriadau. Mae pob un post cyfryngau cymdeithasol, chwiliad Google, e-bost, a ChatGPT yn cynhyrchu symiau bach o CO2, ac mae hyn i gyd yn cronni.  

Mae'r rhyngrwyd ei hun yn cyfrannu rhwng 2.1% a 3.9% o allyriadau carbon byd-eang blynyddol gydag allyriadau blynyddol y DU ar 1.1% ac allyriadau blynyddol y diwydiant hedfan byd-eang yn cyfrannu 2.1%. Felly, mae'r rhyngrwyd yn gyfrannwr mawr pan fyddwch chi'n ei chymharu.  

Gorau cam, cam gyntaf? 

Rhannodd Marketa rai stats gwych gyda ni i'w roi mewn cyd-destun. Oeddech chi'n gwybod bod pob chwiliad Google yn cyfrannu 0.2g o CO2 sydd yr un pwysau â diferyn o ddŵr? Gyda 8.5 biliwn o chwiliadau Google yn digwydd bob dydd sy'n 17,000 tunnell o chwiliadau Google yn unig sydd yr un pwysau ag 11 morfil glas. 

Mae tudalennau marcio tudalen a lleihau eich chwiliadau Google yn ffordd syml y gallwch chi helpu. 

Meddyliwch cyn ateb yn ddi-angen 

Rhannodd Marketa fewnwelediadau hefyd i effaith marchnata e-bost ar allyriadau CO2. Canfu astudiaeth gan OVO Energy, pe bai pob oedolyn sy'n defnyddio'r rhyngrwyd yn y DU yn anfon un e-bost llai diangen (e-bost o 4 gair neu lai) y dydd, byddem yn arbed 16,433 tunnell o garbon y flwyddyn - yr un fath ag 81,152 o hediadau i Madrid neu gymryd 3,334 o geir diesel oddi ar y ffordd.  

Mae enghreifftiau o e-byst diangen yn cynnwys:  

• Diolch 

• Penwythnos dda? 

• Derbyniwyd 

• Gwerthfawrogi 

• Noson dda? 

• Ydych chi wedi gweld yr ebost yma? 

• Ti hefyd 

• LOL 

Mewnflwch cynaliadwy 

Daethom i ffwrdd â rhai awgrymiadau ymarferol y gallem i gyd fod yn eu gwneud i leihau'r CO2 a gynhyrchir gan ein mewnflwch, gan gynnwys:  

• diffoddwch eich mewnflwch a dad-danysgrifio o negeseuon e-bost diangen 

• osgoi 'Ateb y cyfan' 

• defnyddio dolenni yn hytrach nag atodiadau 

• archifo neu ddileu hen e-byst yn rheolaidd  

• byrhau llofnodion e-bost 

• byddwch yn ymwybodol o ddefnydd BCC a CC 

• meddyliwch cyn anfon 

• ansawdd dros faint  

Fel gweithiwr cyfathrebu proffesiynol, mae gen i ychydig o obsesiwn gyda rhifau a data. Sut ydw i'n gwybod a yw ymgyrch yn llwyddiannus os nad ydw i wedi bod yn ei fesur? O ran marchnata e-bost, gwnaeth Marketa bwynt da gyda blaenoriaethu ansawdd dros faint. Gallech gael 20,000 o bobl ar eich rhestr bostio ond os mai dim ond 0.2% sy'n ei hagor a'i darllen rydych chi'n ychwanegu at y annibendod digidol. Mae'n bwysig bod eich e-bost yn cael ei dderbyn gan y rhai sy'n gofalu felly adolygwch eich rhestrau postio yn rheolaidd. Os oes yna bobl ar eich rhestrau sydd heb agor ymhen tipyn - anfonwch e-bost ar wahân atynt yn gofyn a ydyn nhw'n dal eisiau clywed gennych chi.  

Mesur eich effaith 

Yn ogystal â chadw llygad ar gyfraddau agored, mae meysydd eraill y gallwch eu monitro. Mae offer i fesur effaith carbon ar wefannau wedi bod o gwmpas ers tro ond a ydych chi wedi eu defnyddio i fonitro pa mor wyrdd yw'ch gwefan? Mae Wholegrain Digital wedi datblygu teclyn o'r enw websitecarbon.com. Mae'r offeryn yn edrych ar bethau fel faint o CO2 sy'n cael ei gynhyrchu bob tro y bydd rhywun yn ymweld â thudalen yn ogystal â rhinweddau gwyrdd y ganolfan ddata sy'n cynnal y safle. 

Roedd gen i ddiddordeb mewn gweld sut y byddai gwefan y CDPS yn perfformio ac roeddwn yn falch o weld ein bod wedi cyflawni sgôr A: