Rydym wedi cyhoeddi canllawiau newydd ar ddylunio gwasanaethau sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr fel rhan o'r Llawlyfr Gwasanaeth i Gymru sy'n datblygu. 

Mae'n gam ymarferol tuag at adeiladu gwasanaethau cyhoeddus sy'n symlach, yn decach ac yn gweithio'n well i'r rheini sy'n ei ddefnyddio. Mae'r canllawiau ar gyfer unrhyw un sy'n dylunio, adeiladu, darparu neu wella gwasanaethau yng Nghymru, p'un a ydych yn rhan o dîm digidol, tîm polisi neu rôl rheng flaen.

Mae'n ategu at ein cynnwys ac yn ychwanegu at ein gwaith yn ymchwilio i ddefnyddwyr ac yn profi'ch gwasanaeth ac yn cefnogi Safonau Gwasanaethau Digidol Cymru.

Mae mwy o gynnwys ar ei ffordd, gan gynnwys canllawiau ar ddarparu gwasanaethau mewn dull ystwyth a defnyddio'r dechnoleg gywir.

Pam fod dylunio sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn bwysig yng Nghymru?

Mae gwasanaethau cyhoeddus Cymru ar gael i bawb. 

Ond nid ydynt bob amser yn gweithio i bawb, yn enwedig pobl sy'n wynebu rhwystrau ieithyddol, digidol neu anawsterau o ran mynediad.

Mae cynllunio o amgylch anghenion defnyddwyr go iawn yn helpu timau:

  • gwneud gwasanaethau'n fwy hygyrch a chynhwysol yn y Gymraeg a'r Saesneg
  • bodloni dyletswyddau a nodau cyfreithiol fel Cymraeg 2050
  • cyflwyno polisi mewn ffyrdd sy'n gweithio'n ymarferol
  • defnyddio adnoddau cyhoeddus yn fwy effeithiol

Nid yw dylunio sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn datrys pob problem. Ond mae'n ein helpu i ganolbwyntio ar yr hyn sy'n bwysig, a'i wneud yn well.

Trwy arsylwi, gwrando a chynnwys defnyddwyr, gallwn ddeall eu hymddygiad, y mannau sy'n achosi anawsterau, eu hanghenion a'u nodau yn well.

Mae hynny'n arwain at wasanaethau sy'n symlach, yn decach ac yn haws i'w defnyddio, yn enwedig i bobl sy'n aml yn cael eu heithrio.

Dysgu mwy am ddylunio sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn y sector cyhoeddus yng Nghymru.

Beth sydd yn y canllawiau newydd

Gwyddom am yr amodau y mae timau yn eu hwynebu: prinder amser, aeddfedrwydd digidol, a'r angen i weithio ar draws ffiniau sefydliadol. 

Mae'r canllaw hwn wedi'i gynllunio i gefnogi timau yn y sefyllfaoedd hyn. Mae'n cynnwys: 

  • beth mae dylunio sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn ei olygu yng nghyd-destun Cymru
  • sut i weithio mewn dull hyblyg, dull sy'n cael ei arwain gan feddylfryd
  • gweithgareddau ymarferol a phecynnau cymorth y gallwch eu defnyddio gyda'ch tîm
  • dolenni i adnoddau dibynadwy ac enghreifftiau go iawn o Gymru a thu hwnt

Nid oes angen i chi fod yn ddylunydd i'w defnyddio. Yr unig beth sydd ei angen arnoch yw dymuniad i wneud gwasanaethau'n well, a bod yn agored i wrando, profi a dysgu.

Sut y gwnaethom ei ddatblygu

Mae'r gwaith hwn yn adeiladu ar gydweithio cynharach â chymuned ymarfer Ymchwil Defnyddwyr yng Nghymru, a helpodd i lunio ein darn cyntaf o ganllawiau ar ymchwilio a phrofi gwasanaethau. Canolbwyntiodd y gwaith hwnnw ar gynnal ymchwil gyda defnyddwyr Cymraeg eu hiaith.

Fe wnaethom hefyd adolygu canllawiau presennol o bob rhan o'r DU a thu hwnt, gan gynnwys LLYW.CYMRU, GOV.UK a llawlyfrau gwasanaethau eraill, a chreu mewnwelediadau i'n gwaith darganfod a dylunio yn CDPS.

Er mwyn llunio'r adran hon, fe wnaethom gynnal gweithdy diwrnod gydag ymarferwyr dylunio sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr ar draws CDPS. Fe wnaethon ni brofi syniadau a drafftiau cynnar, herio rhagdybiaethau, ac adeiladu darlun cliriach o'r hyn sydd ei angen ar dimau.

Un o'r tensiynau y bu'n rhaid i ni fynd i'r afael ag o oedd sut i gyfeirio at ganllawiau presennol wrth gydnabod nad yw llawer ohono wedi'i gynllunio ar gyfer y cyd-destun Cymreig. Gall strwythurau tîm, gallu ac aeddfedrwydd amrywio'n fawr, ac mae bylchau, yn enwedig o ran dylunio gwasanaethau dwyieithog.

Nod y cynnwys newydd hwn yw adlewyrchu'r gwahaniaethau hynny a dechrau llenwi'r bylchau hynny. Rydym yn cadw'r iaith yn ymarferol, yn ddefnyddiol ac yn groesawgar, felly p'un a ydych chi'n arwain prosiect neu'n dechrau o'r dechrau, mae hwn ar eich cyfer chi.

Darllenwch sut y gwnaethom lansio Isafswm Cynnyrch Amrywiol y Llawlyfr Gwasanaeth.

Beth nesaf?

Nid ydym yn credu bod y Llawlyfr Gwasanaeth yn rhywbeth rydych chi'n ei ddarllen o glawr i glawr ond yn rhywbeth rydych chi'n ei ddefnyddio'n ymarferol - teclyn i'ch helpu chi i gynllunio ymchwil, siapio gwasanaethau neu hyfforddi'ch tîm.

I helpu gyda hyn, rydym nawr yn ystyried:

  • datblygu gweithdy ymarferol: adeiladu ar ein gwaith patrymau gwasanaeth a dull ‘dysgu trwy wneud'. Rydym yn dylunio sesiwn y gallwn ei chyflwyno i sefydliadau, wedi'i theilwra ar gyfer gwahanol dimau, gydag ymarferion ymarferol i helpu i gymhwyso'r canllawiau a myfyrio ar eich gwasanaeth eich hun, a phrofi, addasu a dysgu gyda'ch gilydd.
  • sefydlu grŵp llywio: grŵp o bartneriaid i weithredu fel cyfrwng cyfathrebu a helpu i lywio cyfeiriad a blaenoriaethau'r Llawlyfr Gwasanaeth
  • gweithio gyda chymunedau ymarfer: fel y gall y Llawlyfr ddatblygu i fod yn Llawlyfr a rennir ac sy'n eiddo ar y cyd gan y bobl sy'n dylunio ac yn darparu gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru.

Os hoffech helpu i lunio'r cam nesaf neu gynnal sesiwn yn eich sefydliad, byddem wrth ein bodd yn clywed gennych.

Cymryd rhan

Megis dechrau yn unig ydym ni gyda'r cyfarwyddyd hwn. Rydym am ei wella gyda'r bobl sy'n ei ddefnyddio. 

Os hoffech rannu adborth neu enghreifftiau, helpu i lunio canllawiau yn y dyfodol, neu drefnu gweithdy yn eich sefydliad:

Gallwch hefyd ymuno â'r sgwrs yn ein Cymunedau Ymarfer.