Ar y 10 Awst, ymgasglon ni ym Moduan yng Ngwynedd i fynychu Eisteddfod Genedlaethol Cymru. Fe wnaethon ni sefydlu gwersyll ym mhabell Llywodraeth Cymru ym Maes D. Roedd yn ddiwrnod prysur o hyrwyddo ein huchelgais ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus Cymru, gan gwrdd â llawer o'n rhanddeiliaid strategol, a'n huchafbwynt oedd cynnal digwyddiad lansio llyfr am hanner dydd. 

Y llyfr 

Yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru 2022, buom yn gweithio gyda chyrff eraill yn y sector cyhoeddus yng Nghymru i ymchwilio i sut roedd siaradwyr Cymraeg yn defnyddio gwasanaethau Cymraeg.  

Canfu'r ymchwil fod gwasanaethau cyhoeddus Cymru yn defnyddio Cymraeg sy'n swnio'n annaturiol ac nad oedd y cynnwys Cymreig yn aml, yn ddibynadwy. Ers hynny, mae llawer o waith ymchwil wedi ei wneud ar sut y gallwn wella dyluniad gwasanaethau dwyieithog sy'n hyrwyddo ac yn hwyluso'r defnydd o'r Gymraeg ac yn trin y rhai sy'n ei siarad yn gyfartal â'r rhai sy'n siarad Saesneg. Crewyd ysgrifennu triawd fel methodoleg ar gyfer dylunio a chreu cynnwys dwyieithog.  

Ysrgifennu triawd yw pan fydd 3 o bobl yn cydweithio i greu cynnwys dwyieithog. Mae'r 3 rôl fel arfer yn arbenigwr pwnc, dylunydd cynnwys a chyfieithydd. Weithiau mae ymchwilydd defnyddiwr yn disodli'r arbenigwr maes pwnc.  

Mae'r llyfr ysgrifennu triawd yn ymdrech gymunedol. Mae wedi cynnwys pobl ar draws y sector preifat a chyhoeddus ac mae'r llyfr yn ffordd o ddod â rhai o'r lleisiau hyn at ei gilydd. Y meddyliau gwych o bob cwr o Gymru sydd wedi ein cael ni yma.  

Rydym wedi cyhoeddi fersiwn print o’r llyfr (gallwch gael copi o 'Ysgrifennu triawd' o siop lyfrau Lulu). Byddwn yn cyhoeddi fersiwn e-lyfr am ddim yn fuan! 

Y digwyddiad 

Creu gwasanaethau cyhoeddus digidol dwyieithog hawdd eu defnyddio - dyna oedd testun trafod yn ein digwyddiad a gynhaliwyd ar stondin Llywodraeth Cymru yn yr Eisteddfod. 

Yn ystod ein digwyddiad lansio llyfrau, roedd dros 50 o bobl yn yr ystafell, gan gynnwys aelodau o'r cyhoedd a hyd yn oed pobl yn sefyll y tu allan i'r babell i wrando! Cyflwynwyd y digwyddiad yn Gymraeg gyda chyfieithydd ar y pryd i unrhyw ddysgwyr Cymraeg oedd eisiau gwrando. 

Dyma grynodeb cyflym o'r digwyddiad: 

  • Dechreuodd Jeremy Evas (Pennaeth Prosiect 50, Llywodraeth Cymru) y digwyddiad gyda chroeso cynnes i'r dorf a gosod y llwyfan ar gyfer y digwyddiad. 
  • Amlinellodd Jeremy Miles AS (Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, Llywodraeth Cymru) yr angen strategol am well gwasanaethau dwyieithog yng Nghymru.  
  • Rhannodd Osian Jones (Uwch Ddylunydd Cynnwys, Canolfan Gwasanaethau Cyhoeddus Digidol) ein taith yn CDPS a chyflwyno trosolwg o'r fethodoleg ysgrifennu triawd – rhoddodd gipolwg hyd yn oed i rywfaint o gynnwys y llyfr.  
  • Fe wnaethon ni arddangosiad rhyngweithiol cyflym o ysgrifennu triawd gyda chyfranogiad y gynulleidfa. 
  • Bu Heledd Quaeck a Manon Williams (Cyfoeth Naturiol Cymru) yn cymryd rhan mewn sesiwn holi ac ateb gyda Osian fel astudiaeth achos ysgrifennu triawd. Dilynwyd hyn gan gwestiynau'r gynulleidfa dan gadeiryddiaeth Jeremy Evas.
  • Fe wnaeth Sharon Gilburd (Cadeirydd, Canolfan Gwasanaethau Cyhoeddus Digidol) gau'r digwyddiad gyda diolch arbennig i'r holl sefydliadau sydd wedi ein helpu i gyrraedd y man hon. 

Y bobl 

Roeddem yn gallu dal i fyny â'r cyfryngau a sefydliadau eraill ar y Maes yn ystod y dydd.  

Mae'r uchafbwyntiau yn cynnwys: 

  • Arweinydd Plaid Cymru, Rhun ap Iorwerth AS, yn mynychu ein digwyddiad 
  • Dal i fyny gydag Efa Gruffudd Jones, Comisiynydd y Gymraeg 
  • Cyfarfod Derek Walker, Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol,Cymru 
  • Sgyrsiau cyn y digwyddiad gyda Gweinidog y Gymraeg ac Addysg 
  • Aelodau o'r cyhoedd sydd â diddordeb yn y cysyniad o drio ysgrifennu 

Gan ein bod yn sefydliad sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr, roedd cwrdd â "phobl go iawn" yr un mor bwysig â'r rhwydweithio proffesiynol. Roedd y tîm yn gweithio i gefnogi recriwtio ymchwil defnyddwyr - roeddent allan gydag iPads i siarad â phobl oedd yn mynychu'r Eisteddfod ac annog cofrestriadau i'n panel ymchwil. 

Beth sydd nesaf 

Yn ystod yr wythnosau nesaf, bydd y llyfr ar gael ar rwydweithiau dosbarthu lluosog ac ar gael fel e-lyfr am ddim.  

Yn ystod yr wythnosau nesaf, byddwn yn gweithio'n galed i barhau i ddod o hyd i gyfleoedd i hyrwyddo iaith glir a gweithio gyda mwy o dimau i ddefnyddio'r offer a'r technegau ymarferol sydd yn y llyfr. 

Rydym yn gobeithio dychwelyd i'r Eisteddfod yn 2024 gyda mwy o wasanaethau Cymraeg yn hygyrch, yn gynhwysol ac yn hawdd eu cyrchu, yn Gymraeg ac yn Saesneg.