Mae moeseg yn chwarae rhan bwysig yn y ffordd y mae pobl yn rhyngweithio â'r byd. Maent yn helpu pobl i wneud penderfyniadau ynghylch beth sy'n dda a beth sy’n ddrwg ac osgoi risgiau.
Fodd bynnag, mae ystyriaethau moesegol yn dod yn bwysicach wrth ymdrin â phynciau sensitif neu wrth ryngweithio â'r cyhoedd; mae'r risgiau'n cynyddu, felly mae'n hanfodol gwneud y penderfyniadau hynny yn ofalus.
Beth yw pwyllgor moeseg ymchwil defnyddwyr?
Y llynedd, lansiwyd pwyllgor moeseg ymchwil defnyddwyr mewnol, sy'n eiddo i ac sy'n cael ei redeg gan ein tîm ymchwil defnyddwyr.
Mae hon wedi bod yn ffordd newydd o weithio i ni, felly roeddem am drafod y diweddaraf am y broses honno’n agored.
Mae gwreiddiau moeseg ymchwil wedi'u gwreiddio yn arbrofion hanesyddol ymchwil feddygol yr 20fed ganrif, yn enwedig treialon Nuremberg. Roedd y datganiadau a wnaed yn dilyn yr arbrofion hyn yn gyfrifol am egwyddorion sylfaenol ymchwil foesegol sydd ar waith heddiw: parchu cyfranogwyr, osgoi niwed, a chydbwyso risg a budd unrhyw ymchwil.
Defnyddir pwyllgorau moeseg yn fwy cyffredin yn y byd academaidd, lle caiff cynnig ffurfiol ei gyflwyno i fwrdd o weithwyr proffesiynol academaidd i'w gymeradwyo neu ei wrthod. Gall y rhain gymryd misoedd i'w prosesu ac maent yn drylwyr oherwydd natur ddifrifol ac o bosibl angheuol y maes y maent yn ymwneud ag ef. Mae prosesau moesegol fel y rhain yn bwysig er mwyn amddiffyn cyfranogwyr rhag niwed wrth gymryd rhan mewn ymchwil, ni waeth beth yw'r math o ymchwil.
Mae gwahaniaeth rhwng ymchwil iechyd neu academaidd ac ymchwil defnyddwyr. Mae ymchwil iechyd ac ymchwil academaidd yn aml yn canolbwyntio ar yr effaith uniongyrchol ar eu cyfranogwyr, trwy ymyriadau meddygol, neu archwiliad seicolegol. Y canlyniad yw rhywbeth a fydd yn cael ei gymhwyso i unigolyn. Mae ymchwil defnyddwyr yn canolbwyntio ar sut mae defnyddwyr yn rhyngweithio â gwasanaethau a chynhyrchion, a'r modd y mae'n mynd ati i ddeall y berthynas honno a ffyrdd o wella. Yn dilyn ymchwil defnyddwyr, mae'r canlyniadau'n cael eu cymhwyso i'r elfennau digidol sy'n aml yn gysylltiedig.
Gall ymchwil defnyddwyr gyflwyno risgiau i'r ymchwilydd a'r cyfranogwr. Mae llawer o wasanaethau cyhoeddus yn gysylltiedig â phynciau sensitif ac felly gallai ymchwil symud i feysydd sensitif. Oherwydd hyn, er mwyn amddiffyn ein defnyddwyr a'n staff orau, rydym wedi ffurfio fersiwn wedi'i haddasu o gymuned foeseg, i weithio mewn ffyrdd hyblyg sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr.
Pam aethon ni ati i sefydlu pwyllgor moeseg
Rydym wedi bod yn cynnal ymchwil defnyddwyr yn CDPS ers ei sefydlu yn 2020 ac mae ein haeddfedrwydd wedi datblygu'n sylweddol ers hynny. Rydym bellach yn dîm parhaol o ymchwilwyr defnyddwyr sydd â swyddogaeth gweithrediadau ymchwil a llawer o brofiad. Mae ein hymchwil yn aml yn sensitif ei natur, gyda grwpiau nad yw eu llais yn cael ei glywed yn aml, neu rydym yn ymdrin â phynciau cymhleth, sy'n naturiol â risg yn perthyn iddynt. Yn greiddiol iddo, mae ymchwil defnyddwyr yn golygu rhyngweithio â phobl i ddeall pob agwedd ar eu profiadau, sy'n cyflwyno:
risgiau ar gyfer CDPS
risgiau i gyfranogwyr
risgiau i ymchwilwyr defnyddwyr (ac aelodau'r tîm)
Er mwyn parhau i ddarparu a graddio ein galluoedd ymchwil, ac i gydymffurfio â GDPR a Chod Ymddygiad MRS, roedd yn bwysig datblygu proses ffurfiol i sicrhau ansawdd a moeseg ein hymchwil.
Sefydlwyd ein pwyllgor moeseg er mwyn:
amddiffyn cyfranogwyr rhag niwed
cadw ymchwilwyr defnyddwyr yn ddiogel
rheoli risgiau o ran deddfwriaeth diogelu data (GDPR)
sicrhau ansawdd ymchwil defnyddwyr a wneir ar draws CDPS
rhoi hyder i ymchwilwyr defnyddwyr a'u timau
Sut mae'r broses yn gweithio
Mae holl brosiectau ymchwil CDPS yn cael eu gorfodi i fynd trwy ein proses. Mae'r tîm ymchwil defnyddwyr cyfan yn ffurfio'r pwyllgor moeseg, ac rydym yn cwrdd yn ôl yr angen i adolygu cynigion ymchwil gan gymheiriaid.
Rydym yn gofyn i ymchwilwyr gyflwyno ffurflen cyflwyno moeseg gan ddefnyddio Ffurflenni Microsoft. Yna, ein nod yw gweithio gyda'r ymchwilydd i roi adborth ac argymhellion cynnar iddynt.
Unwaith y byddwn wedi adolygu'r cyflwyniad ymchwil, rydym yn darparu un o'r argymhellion isod gyda chanllawiau ysgrifenedig ar beth arall sydd ei angen:
Cymeradwyo (parhau â gweithgareddau ymchwil defnyddwyr arfaethedig)
Cymeradwyo gyda diwygiadau sydd eu hangen (parhau ag ymchwil defnyddwyr a diweddaru'r ffurflen)
Yn yr arfaeth (oedi gweithgaredd, diweddaru ac ailgyflwyno cynnig ymchwil)
Gwrthod (adolygu eich dull a gofyn am gyngor pellach)
Yr elfen allweddol yr ydym yn ei hasesu yw'r risg. Os yw prosiect yn debygol o fod yn risg isel iawn yna fyddwn ni ddim yn ceisio dim ond lefel isel o gymeradwyaeth o ran y ffurflenni. Os oes risg uchel, yna bydd angen cymeradwyaeth fwy trylwyr. Mae yn bwysig gweithio'n agos gyda rheolwyr cyflenwi i sicrhau nad ydym yn rhwystro neu'n arafu’r gwaith ac i gyfathrebu mai ein nod yw galluogi gwaith o ansawdd gwell.
Rydym hefyd yn gweithio mewn dull agored, gan greu sianeli pwyllgorau moeseg yn fewnol i weddill y sefydliad gael modd o gysylltu a gwirio eu gwaith ar gyfer ystyriaethau moesegol neu geisio arweiniad ar eu prosesau. Mae hyn wedi ein galluogi i gefnogi'r busnes ehangach mewn ffyrdd newydd a chyffrous.
Buddion i arweinwyr
Er bod y pwyllgor moeseg yn bodoli'n bennaf i sicrhau ansawdd ein hymchwil ac i leihau risg, rydym hefyd wedi gweld llawer o fanteision ar lefel sefydliadol hefyd.
Dyma rai o’r buddion ‘ryn ni wedi’i gweld:
Gwell rheolaeth ar yr ymchwil a wnawn – a mwy o amlygrwydd o ba ymchwil sy'n digwydd a phryd.
Rheoli perthynas waith agosach â chontractwyr a chyflenwyr.
Lleihau'r risg o greu niwed i enw da.
Yn creu diwylliant lle mae moeseg yn bwysig.
Cyd-ddealltwriaeth o'r hyn y mae ‘risg’ yn ei olygu mewn ardaloedd y tu allan i DDaT.
Dull sy'n lleihau'r risg ar gyfer ymchwil fewnol hefyd.
Mwy o hyder ar gyfer ein tîm arweinyddiaeth o ran diogelwch eu hymchwil.
Cyfleoedd datblygu proffesiynol ar gyfer ymchwilwyr defnyddwyr.
Mwy o ddiogelwch i'n tîm ymchwil gan fod mwy o amlygrwydd o ymchwil yn digwydd, a'r effaith seicolegol bosibl y gallai hyn ei chael.
Ein canfyddiadau hyd yma
Mae hon wedi bod yn broses gymhleth ond gwerth chweil i'w hymgorffori yn ein sefydliad. Mae wedi cymryd amser i'w gyflwyno, gyda phob cyflwyniad yn gofyn am amser adolygu â ffocws gan aelod o'n tîm i gadw pethau i symud.
Ochr yn ochr â'r amser hwn, roedd yn hynod fuddiol treulio amser yn hyfforddi gyda'n tîm ynghylch y broses ond hefyd, eu helpu i ymchwilio i foeseg fel pwnc i adnewyddu arferion da.
Mae hefyd wedi ein helpu i fyfyrio ar y gwaith rydym yn ei wneud, a sut rydym yn ymdrin â phrosiectau. Mae wedi ein helpu i fireinio sut rydym yn cyd-destunoli ein prosiectau, a sut i ddeall risg mewn gwahanol ffurfiau.
Ni weithiodd pob elfen y tro cyntaf, ond yn unol ag ysbryd dylunio sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr, rydym wedi ailadrodd ein proses, ailysgrifennu cwestiynau, symleiddio ffurflenni, a mabwysiadu prosesau newydd i sicrhau bod y broses yn cefnogi ein tîm.
Mae'r cyfarfodydd pwyllgor hyn hefyd wedi helpu ein tîm i greu mwy o amser i adolygu gwaith ei gilydd, gan alluogi ein tîm ymchwil i adolygu cymheiriaid a gwella ansawdd eu hallbynnau.
Yn olaf, un o'r prif fanteision fu'r cynnydd mewn meddwl moesegol ar draws ein sefydliad. Ers i ni lansio'r pwyllgor a chreu cyfleoedd i weddill y busnes, rydym wedi bod yn rhan o fwy o sgyrsiau am effaith foesegol gwahanol feysydd o'r busnes, yn fewnol ac yn allanol. Mae hyn nid yn unig wedi galluogi ein tîm ymchwil i gefnogi ein tîm ehangach yn fwy ond mae wedi galluogi CDPS i weithredu'n fwy moesegol yn gyffredinol.
Mae mwy o gamau y gallwn eu cymryd i ailadrodd y broses hon, ac yn ôl ei natur, bydd y pwyllgor yn adolygu sut mae'n gwneud hynny wrth symud ymlaen, ond hyd yn hyn, mae wedi bod yn llwyddiant mawr i bawb sy'n rhan o'r prosiect.
