Wrth i ddeallusrwydd artiffisial gael ei ddefnyddio fwyfwy yn ein gwaith pob dydd, rydym yn cymryd camau bwriadol i sicrhau ei fod yn cael ei ddefnyddio'n gyfrifol, yn dryloyw, ac mewn ffyrdd sy'n adlewyrchu ein gwerthoedd. Dyna pam rydym wedi sefydlu grŵp llywio deallusrwydd artiffisial mewnol yn CDPS – i lywio ein hymagwedd, llunio polisi, a chefnogi'r Prif Weithredwyr gydag argymhellion ar lywodraethu deallusrwydd artiffisial.

Pam bod hyn yn bwysig

Mae systemau deallusrwydd artiffisial eisoes yn ein helpu i grynhoi, cyfieithu a drafftio cynnwys yn fwy effeithiol. Ond gyda'r gallu hwnnw daw cyfrifoldeb. Dangosodd ein harolwg defnydd mewnol, er bod llawer o frwdfrydedd dros AI, bod angen pennu safonau cyffredin, creu gwell gwelededd o'r hyn sy'n cael ei ddefnyddio, a darparu mwy o gefnogaeth ar gyfer defnydd moesegol a chynhwysol.

Roeddem am sicrhau bod pawb yn CDPS beth bynnag fo'u rôl neu brofiad, yn teimlo'n hyderus yn defnyddio AI mewn ffordd sy'n ddiogel, yn deg ac sy'n cyd-fynd â'n safonau gwasanaeth a chyd-destun Cymru.

Cyflwyno Grŵp Llywio AI

Gwnaethom wahodd cydweithwyr o bob rhan o CDPS i ymuno â'r grŵp newydd. Roeddem yn chwilio am gymysgedd o brofiadau a disgyblaethau oherwydd bod angen safbwyntiau amrywiol ar lywodraethu da. Mae cynrychiolwyr o bob rhan o'r sefydliad yn rhan o'r grŵp.

Mae'r grŵp wedi cyfarfod sawl gwaith (unwaith y mis):

  • Dyma ddiffiniad o'r canllawiau defnydd: Eglurwch pa offer a gwasanaethau Deallusrwydd Artiffisial y gellir eu defnyddio (ac na ellir eu defnyddio), a pham (mae ein rheolau syml isod).
  • Cytunwyd y byddwn yn cynnal rhestr eiddo deallusol, i gadw cofnod byw o bwy sy'n defnyddio beth (a'i adolygu'n rheolaidd).
  • Gosod y sylfeini ar gyfer llywodraethu: Gosod y naws ar gyfer defnydd cyfrifol o AI ar draws CDPS a thu hwnt.
  • Rheoli risg: Adnabod a lliniaru risgiau corfforaethol sy'n gysylltiedig ag AI.
  • Gweithredu fel Panel Rheoleiddio Mewnol: Byddwn yn sicrhau tryloywder, atgyfnerthu'r rhestr eiddo deallusol, ac yn egluro beth yw diben y grŵp.
  • Hyrwyddo defnydd cyfrifol: Annog ymgysylltiad cadarnhaol â deallusrwydd artiffisial, wrth ystyried y Gymraeg, a safonau gwasanaeth.
  • Nod y rhaglen yw deall yr effaith amgylcheddol: Archwilio ffyrdd o fesur yr effaith amgylcheddol sy'n gysylltiedig â defnyddio systemau deallusrwydd artiffisial. 
  • Hyfforddiant AI: Gwneud hyfforddiant deallusrwydd artiffisial yn rhan o'n hyfforddiant staff gorfodol — yn union fel GDPR.
  • Cyfathrebu'n glir: Rydyn ni'n rhannu'r hyn rydyn ni'n ei wneud, pam ei fod yn bwysig, a sut y gall eraill gymryd rhan.
  • Trefnu adolygiad allanol: Byddwn yn gweithio gyda ffrind beirniadol (fel cydweithiwr o Sefydliad Alan Turing y mae gennym berthynas dda â nhw eisoes) i herio a gwella ein dull o weithredu.

Byddwn yn trafod pynciau llosg, gan ddarparu llais beirniadol mewnol fel y gallwn gymryd camau gydag AI sydd wedi’i mesur – mae angen i ni drin y maes hwn gyda meddwl agored a chadw golwg glir ar y maes.

Yr hyn yr ydym yn ei ddysgu

Dyma ddeilliodd o gynnal ein harolwg mewnol:

  • Mae ¾ o staff eisoes yn defnyddio Deallusrwydd Artiffisial (cwblhaodd 70% o'r staff yr arolwg).
  • Dyma rai o’r systemau AI mwyaf cyffredin - ChatGPT, Copilot, a Gemini (Deep Seek/Perplexity).
  • Mae 84% yn defnyddio fersiynau am ddim.
  • Dechreuodd y rhan fwyaf ddefnyddio offer AI fisoedd/blynyddoedd yn ôl.
  • Dywed 96% fod offer AI yn eu harbed o leiaf 1 -2 awr yr wythnos (dywedodd un 5 awr!).
  • Dywedodd pobl eu bod yn defnyddio AI ar gyfer y canlynol: 
  • Cynyddu effeithlonrwydd a chynhyrchedd
  • Gwella ansawdd cynnwys a chysondeb
  • Gwella penderfyniadau a dadansoddi data
  • Gwella dysgu a dealltwriaeth
  • Lleihau llwyth gwaith a straen
  • Gwella creadigrwydd ac arloesedd
  • Gwella cyfathrebu a chydweithio, lleihau costau ac enillion ar fuddsoddiad (ROI).
  • Mae pryderon yn cynnwys gorddibyniaeth ar AI, ystyriaethau moesegol, ac effaith amgylcheddol.
  • Roedd 84% o reolwyr yn gwybod bod y rheini y maent yn eu rheoli yn defnyddio deallusrwydd artiffisial.
  • Nododd 80% o'r ymatebwyr nad oeddent wedi derbyn unrhyw hyfforddiant ar systemau AI.

Ein rheolau

  • A yw'r wybodaeth yn gyhoeddus neu'n gyffredinol? Offer rhad ac am ddim yn iawn.
  • A yw'n cynnwys data personol neu data busnes? Defnyddio fersiwn o Copilot y mae'n rhaid talu amdano.
  • Ansicr? Anfonwch gwestiwn i #bwrdd-ai neu at eich DPO cyfeillgar.

Beth nesaf?

Byddwn yn:

  • Rhoi MS Copilot ar waith yn ehangach – cam beta 12 mis gyda'r holl staff a hoffai drwydded (mae'n rhaid i bawb amlinellu eu pwrpas a'u bwriad ac ymrwymo i adrodd yn ôl)
  • Cynllunio dull cyfathrebu
  • Archwilio partneriaethau ar gyfer adolygiad allanol.

Mae'r gwaith hwn eisoes wedi dechrau ac rydym am i bawb fod yn rhan o'r daith hon. Os oes gennych ddiddordeb mewn cyfrannu syniadau, byddem wrth ein bodd yn clywed gennych.

Dyma gyfle gwych i ni gyd-weithio mewn ffordd agored

Mae rhai ffurfiau ar AI yma i aros.  Gadewch i ni sicrhau ein bod yn ei ddefnyddio mewn ffyrdd sy'n feddylgar, yn gynhwysol ac yn cyd-fynd â'n cenhadaeth i wasanaethu pobl Cymru.