Alpha darganfod gwastraff peryglus ac eithriadau gwastraff
Beth oedd nod y prosiect?
Ein nod oedd:
- deall y daith o un pen i’r llall ar gyfer defnyddwyr ffurflenni gwastraff peryglus, a nodi meysydd i’w gwella
- cael gwell dealltwriaeth o’r problemau sydd gan un grŵp o ddefnyddwyr – ffermwyr – wrth gofrestru ar gyfer eithriadau gwastraff a chydymffurfio â nhw
- profi gwahanol ddulliau o wella dealltwriaeth defnyddwyr o ran pa eithriadau i gofrestru, a sut mae’n rhaid iddynt gydymffurfio
- defnyddio’r prosiect cyfnod darganfod/alpha i ddangos i CNC werth dylunio sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr, ac sydd wedi’i arwain gan ddamcaniaeth
Pa broblemau y gallai’r prosiect eu datrys i bobl?
Bydd ffermwyr yn elwa trwy dderbyn gwasanaeth gwell, a gwell arweiniad, sy’n eu helpu i gydymffurfio ag eithriadau gwastraff. Yn fwy cyffredinol, byddai holl ddefnyddwyr CNC yn elwa ar ganllawiau a gwasanaethau sy’n canolbwyntio’n fwy ar y defnyddiwr.
Darganfod gwastraff peryglus a’r eithriadau gwastraff alffa yw’r ‘prosiect arddangos’ cyntaf y bu’r CDPS a CNC yn gweithio arni gyda’i gilydd. Mae wedi arddangos manteision dylunio gwasanaeth Ystwyth sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn hytrach na’r dull ‘rhaeadr’ traddodiadol. Roedd staff CNC yn gweithio’n agos â chynllunio’r gwasanaeth drwyddi draw.
Pwy gymerodd rhan?
Gweithiodd CDPS yn agos gyda thimau polisi a gweithredol CNC, ac arbenigwyr pwnc, i ddeall y gwasanaethau eithrio gwastraff a gwastraff peryglus presennol. Ar gyfer y cyfnod darganfod, fe wnaethom gyfweld â sefydliadau sy’n cynhyrchu ac yn derbyn gwastraff peryglus. Yn y cyfnod alffa, gwnaethom waith ymchwil gyda ffermwyr, staff undeb amaethwyr ac ymgynghorydd amaethyddol.
Roedd y tîm digidol ar gyfer y ddau gam yn cynnwys dylunydd cynnwys CNC ac yn cydweithio’n achlysurol ag ymchwilydd defnyddwyr CNC.
Beth wnaeth CDPS?
Cyfnod darganfod
Gan ddechrau ym mis Tachwedd 2021, nododd ein darganfyddiad 12 wythnos amrywiaeth o faterion gyda gwasanaeth gwastraff peryglus CNC, gan gynnwys problemau gyda’i daenlen ffurflenni gwastraff ac ansawdd y canllawiau ynghylch y gwasanaeth. Dyluniodd, adeiladodd a phrofodd y tîm brototeip o un adran o’r broses dychwelyd gwastraff peryglus a oedd yn caniatáu i ddefnyddwyr brosesu ‘dim enillion’ (gan ddweud yn y bôn wrth CNC nad oeddent wedi trin unrhyw wastraff peryglus y chwarter hwnnw) mewn ffordd llawer symlach. Er bod hyn wedi ildio ar lawer o fewnwelediadau defnyddiol, penderfynodd CNC a CDPS y byddai costau ymchwilio ymhellach i’r gwasanaeth gwastraff peryglus yn debygol o orbwyso’r manteision.
Alffa
Datgelodd y darganfyddiad fod problemau tebyg gyda chynnwys y gwasanaeth eithriadau gwastraff yn achosi problemau gyda chofrestru a chydymffurfio. Awgrymodd ymchwil defnyddwyr fod ffermwyr – y grŵp defnyddwyr mwyaf ar gyfer eithriadau – yn tueddu cofrestru mwy o eithriadau nag sydd angen. O ganlyniad i hyn, mae gan CNC llai o fewnwelediad dibynadwy i weithgareddau a chydymffurfiaeth ffermwyr. Felly, fe wnaethom gytuno â CNC y byddem yn canolbwyntio alffa ar ffyrdd i helpu ffermwyr deall pa eithriadau gwastraff y dylent eu dewis. Gallai mewnwelediadau o hyn hefyd helpu CNC mewn meysydd eraill, drwy wella ansawdd data yn ogystal â’u dull reoleiddio ‘cyffyrddiad ysgafn’.
Un rheswm tebygol nad yw ffermwyr yn cofrestru’n gywir yw oherwydd nad ydynt yn deall y canllawiau. Er mwyn rhoi’r ddamcaniaeth yma at brawf, dyluniom ganllawiau mwy clir, mwy cryno, ac wedi’u strwythuro’n well, ar gyfer y gweithgaredd eithrio D1: dyddodi gwastraff wedi’i garthu o ddyfroedd mewndirol. Darganfyddom fod defnyddwyr yn gallu deall y cynnwys oedd wedi’u amgen yn well.
Rheswm arall efallai nad yw’r cynnwys eithriadau gwastraff presennol yn gweithio i ddefnyddwyr yw oherwydd eu bod yn neidio dros adrannau, neu fel arall ddim yn ymgysylltu â’r canllawiau. Fe wnaethom adeiladu ail brototeip lle mae’n rhaid i’r defnyddwyr ateb un cwestiwn ar bob tudalen i ddarganfod a ddylent gofrestru ar gyfer gweithgaredd eithrio D1. Rydyn ni newydd roi hyn i ddefnyddwyr ac yn dadansoddi’r canfyddiadau.
Gwnaethom hefyd ddechrau archwilio sut y gallem wella ansawdd fersiynau Cymraeg o gynnwys. Yn hytrach nag anfon y cynnwys Saesneg gorffenedig at y tîm cyfieithu, fe wnaethom gyfarfod â’r cyfieithydd yn gyntaf i redeg trwy’r meddwl y tu ôl i’r prototeip. Yna gofynnwyd iddi nodi meysydd lle’r oedd y cyfieithiad llythrennol o’r Saesneg i’r Gymraeg yn broblematig. Fe ddechreuon ni hefyd ddatblygu set o egwyddorion i sicrhau cyfieithiadau gwell, a dechrau gweithio ar fframwaith ar gyfer ysgrifennu pâr dwyieithog.
Rhannu gwybodaeth a throsglwyddo sgiliau
Drwy gydol y cyfnod darganfod ac alffa, mae’r tîm wedi rhoi ‘cinio a dysgu’ a dosbarthiadau meistr ar-lein i staff CNC ar wahanol agweddau ar Ystwyth, creu cynnwys a dylunio sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr. Rydym hefyd wedi cyhoeddi blogiau sy’n cefnogi’r cyflwyniadau hyn. Ein nod oedd tynnu sylw at fanteision dylunio sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr ac annog y sefydliad i fabwysiadu’r dull hwn. Mae hynny hefyd yn nod sy’n rhan o strategaeth ddigidol newydd CNC ac mae’n cyd-fynd â Safonau Gwasanaeth Digidol Cymru.
Sut mae’r gwaith yma’n helpu cyflawni’r strategaeth ddigidol i Gymru?
Helpodd y prosiect i gyflawni dwy genhadaeth y strategaeth:
Cenhadaeth 1: gwasanaethau digidol
Mae defnyddio’r eithriadau gwastraff alffa fel ‘prosiect arddangos’ yn amlygu sut a pham y gall dylunio sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr wella gwasanaethau CNC, ‘fel eu bod wedi’u dylunio o amgylch anghenion defnyddwyr a’u bod yn syml, yn ddiogel ac yn gyfleus.’
Cenhadaeth 6: data a chydweithio
Mae ein ffocws ar helpu defnyddwyr eithriadau gwastraff i gofrestru dim ond ar gyfer yr eithriadau hynny y mae angen arnynt, yn gam bach tuag at wella’r data sydd gan CNC. Ynghyd â’n hymchwiliadau i’r daenlen ffurflenni gwastraff peryglus yn y cyfnod darganfod, mae hyn yn gweithio tuag at ddefnydd gwell o ddata a rennir mewn gwasanaethau.
Postiadau blog
Palu’n ddwfn: rôl dylunio wrth ddarganfod – cyhoeddwyd 25 Mawrth 2022
Dim gwastraff… datguddio’r cynnwys y mae ei angen ar ddefnyddwyr yn un o wasanaethau Cyfoeth Naturiol Cymru – cyhoeddwyd 16 Marwth 2022
Pam mae angen winwns ar dimau amlddisgyblaethol – cyhoeddwyd 27 Ionawr 2022
Buddion tîm amlddisgyblaethol – cyhoeddwyd 24 Ionawr 2022
Dod â’n strategaeth ddigidol yn fyw – cyhoeddwyd 11 Ionawr 2022
